گفتار درمانی در افراد بدون حنجره (گفتار مروی)

صدا درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان حنجره:

افراد بدون حنجره، با مشکلات متعددی مواجه می شوند که از جمله مشکلات مربوط به هواگیری، مشکلات مربوط به هضم غذا، کاهش بو و مزه و مشکلات مربوط به تطابق اجتماعی و عدم توانایی در ارتباط کلامی رساندن مجدد آن ها به گفتار و رفع مشکلات مربوطه، توسط آسیب شناس گفتار و زبان انجام می شود. تطابق بیمار با وضعیت جدید، کاهش یا رفع مشکلات حاصله و رساندن مجدد او به گفتار و ارتباط کلامی، به عهدۀ آسیب شناسی گفتار و زبان است.

الف ) درمان صوت برای بیمارانی که حنجره تغییر یافته دارند:

در اکثر موارد، آسیب شناسی گفتار و زبان به سنجش  و ارزیابی صدای بیمار می پردازد که شامل تاریخچه گیری، ارزیابی اندام ها، اندازه گیری پارامترهای تنفسی، سنجش فرکانس و شدت صوت و تعیین کیفیت صدا می باشد.

سپس با بیمار به جستجوی یافتن خوشایندترین صدایی که بیماری می تواند تولید کند، می پردازد.

آسیب شناسی گفتار و زبان در این راه از یکسری روش های تسهیل کنند استفاده می کند تا صدای بیمار را به مطلوب ترین حد ممکن برساند.

مانند روش پسنورد تغییر بلندی صدا، آموزش شنیداری، پوش صوتی، جایگذاری صدا، روش پوشینگ، آموزش تنفسی.

ب) صدا درمانی بیماری که برش و برداشت کامل حنجره را پشت سر گذاشته است:

روش های درمان صدا در افراد بدون حنجره شامل گفتار مروی، استفاده  از حنجره مصنوعی و اقدامات جراحی است. بهتر است قبل از عمل جراحی، بیمار با آسیب شناسی گفتار و زبان ملاقاتی داشته باشد تا در مورد مشکلات بعد از عمل و مراقبت های پزشکی و انواع صدا درمانی، صحبت کند و بررسی کند که بیمار قبل از جراحی چگونه صحبت می کند (مهارت تولیدی و قابلیت فهم گفتار) و سرعت گفتار، لهجه با تکیه، اختلالات صوت، خطاهای تولیدی، تماس چشمی را به دست آورد.

الف – استفاده از حنجره مصنوعی:

دو نوع حنجر مصنوعی وجود دارد: حنجر مصنوعی و تنفسی و حنجره مصنوعی الکترونیک.

آسیب شناسی گفتار و زبان همراه با بیماری به جستجوی بهترین  محل تماس می پردازد و در حالی که بیمار کلمات تک هجایی را تکرار می کند ، همزمان باتغییر دادن محل تماس، سعی می کند بهترین موقعیت را پیدا کند.

آسیب شناسی گفتار و زبان از طریق مراحل زیر، بیمار را با حنجره مصنوعی آشنا می سازد.

آموزش به بیمار تا به جای استفاده از جریان هوای تنفسی از فشار هوای داخل دهانی استفاده کند و سپس به بیمار پچ پچ داخل دهانی (intra oral whisper) را آموزش دهد و بعد از آن، همخوان های انفاری /b/ - /p/ را آموزش می دهد و در مراحل بعد سایر همخوان ها را آموزش می دهد و بیمار را با حنجره مصنوعی و طرز کار آن آشنا می سازد. در مرحله بعد روی بیان کلمات و عبارات تمرین می کند.

معمولآً هر چه بیمار با حنجره مصنوعی ، بیشتر صحبت کند، گفتارش بهتر می شود.

ب- آموزش گفتار مروی

مشکلات موجود در آموزش گفتار مروی شامل موارد زیر می باشد:

1)     سر و صدای مزاحم و ضروری دهانه نای

2)     بلع بیش از حد هوا

3)     سر و صدای مزحم و حواس پرت کن (مثل صدای غلغل مانند مری)

4)     شکلک های صورتی

در گفتار مروی، هوای موجود در حلق دهانی فشرده و متراکم تر می شود. این هوای متراکم، وارد فضای مری که چگالی آن کم تر است، می شود. سپس نیروهای خارجی، آن را تحت فشار قرار داده و سبب خروج هوا از دهانه مری می شوند و سبب ارتعاش دهانۀ آن می شوند. این ارتعاش موجب می شود  بیمار آروغ زدن یا تولید صدا را تجربه کند. برای آموزش ابتدا از همخوان های انفجاری واک مانند /k/-/t/-/p/ استفاده می شود. پس آن ها را در ترکیب با واکه به کار می بریم، بعد کلمات تک هجایی و واج های دیگر را تمرین می کنیم تا جایی که در هر بازدم یک هجا را بیان کند. سپس روی آهنگ، بلندی و روانی آن تمرین می شود. بهترین صدا، صدایی است که با کمترین تلاش تولید می شود. 

نوشته شده توسط زهره